นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง เป็นศูนย์กลางการพัฒนาด้านการเกษตรเพื่อการบริโภค โดยจัดให้มีบริการฝึกอาชีพ จุดแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และแหล่งท่องเที่ยวด้านการเกษตร ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งได้ทรงพระราชทานไว้ มีพื้นที่ประมาณ 1,300 ไร่ ตั้งอยู่บริเวณอ่างเก็บน้ำดอกกราย ในพื้นที่หมู่ 3 และหมู่ 6 ตำบลแม่น้ำคู้ อำเภอปลวกแดง จังหวัดระยองกรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 3 จังหวัดระยอง ได้รับความไว้วางใจและมอบหมายให้เป็นหน่วยงานหลักในการดูแล และพัฒนากิจกรรมของศูนย์อย่างต่อเนื่อง ร่วมกับหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
สำหรับกิจกรรมการเรียนรู้ที่จัดขึ้นภายในศูนย์ฯ ปัจจุบันได้มีการขยายผลการพัฒนาเต็มพื้นที่เกษตรใน 4 อำเภอของจังหวัดระยอง ประกอบด้วย อำเภอปลวกแดง อำเภอบ้านค่าย อำเภอนิคมพัฒนา และอำเภอบ้านฉาง ซึ่งเกษตรกรที่ได้เข้ารับการเรียนรู้ได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการประกอบอาชีพด้านการเกษตร ก่อให้เกิดความมั่นคงทางด้านอาหาร ส่งผลให้เกษตรกรมีอาชีพที่มั่นคง มีรายได้ที่ดีขึ้น รวมทั้งเป็นผู้ช่วยคนสำคัญของศูนย์ฯ ในการถ่ายทอดความรู้ให้แก่เกษตรกรรายอื่นๆ ได้ต่อไป ทั้งนี้ ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง มีหลักสูตรและพื้นที่ฝึกอาชีพที่สามารถรองรับผู้ที่สนใจเข้ามาศึกษาได้ถึง 24,138 รายต่อปี ในจำนวน 8 หลักสูตร แบ่งออกเป็น 6 ด้าน ได้แก่
- ด้านพืชสวน เป็นจุดเรียนรู้การเพาะพันธุ์ไม้ดอก ไม้ประดับ ยางพารา ไม้ผลไม้ยืนต้น พืชผัก เห็ด สมุนไพร และการเกษตรตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตร จังหวัดระยอง กรมส่งเสริมการเกษตร
- ด้านประมง เป็นจุดเรียนรู้การเพาะกุ้งก้ามกราม การเพาะพันธุ์ปลานิลแปลงเพศ พันธุ์ปลาไทย และพันธุ์ปลาพระราชทาน การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืด การเลี้ยงสัตว์น้ำในกระชัง โดยหน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืด จังหวัดระยอง กรมประมง
- ด้านพัฒนาที่ดิน มีจุดเรียนรู้การผลิตน้ำหมักชีวภาพ ปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน เทคโนโลยีชีวภาพ พืชปุ๋ยสดเพื่อการปรับปรุงดิน และแฝกเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ สถานีพัฒนาที่ดินระยอง กรมพัฒนาที่ดิน
- ด้านข้าว มีจุดเรียนรู้โรงสีข้าวบ้านของพ่อ ระบบสูบน้ำด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ การปลูกพืชหลังนา ปลูกพืชผักสวนครัว หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ศูนย์วิจัยข้าวปราจีนบุรี กรมการข้าว
- ด้านวิชาการเกษตร มีจุดเรียนรู้การผลิตปุ๋ยหมักเติมอากาศลดต้นทุนการผลิตด้วยปุ๋ยชีวภาพ การปลูกพืชในโรงเรือนอัจฉริยะ หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรระยอง กรมวิชาการเกษตร
- ด้านปศุสัตว์ เป็นจุดเรียนรู้การเลี้ยงไก่แบบปล่อย ไก่ไข่อินทรีย์ กระบือ โคเนื้อ แพะ/แกะ หมูหลุม การฟักไข่ ผลิตอาหารสัตว์ลดต้นทุน แปลงหญ้าสาธิต และพิพิธภัณฑ์การเกษตรวิถีไทย หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ ศูนย์วิจัยและบำรุงพันธุ์สัตว์ระยอง กรมปศุสัตว์
อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวเพิ่มเติมว่า ผลจากการพัฒนาศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง มาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2523 นับเป็นเวลาถึง 43 ปี ในปี 2566 นี้ กรมส่งเสริมการเกษตร จะมุ่งเน้นดำเนินการขยายผลการพัฒนาไปสู่จังหวัดใกล้เคียงเพิ่มมากขึ้น ดังพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่ “สิ่งใดที่ยังเป็นประโยชน์ต่อประชาชน ต้องดำเนินการและขับเคลื่อนต่อไป” ที่จะทรงสืบสาน รักษา ต่อยอดโครงการในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และกรมส่งเสริมการเกษตรจะพัฒนาให้ศูนย์บริการการพัฒนาปลวกแดงตามพระราชดำริ จังหวัดระยอง กลายเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านการเกษตรแห่งภาคตะวันออกต่อไป
