กรมส่งเสริมการเกษตรจัดเวทีประชุมคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ ระดับประเทศ สรุปภาพรวมการดำเนินงานโครงการรอบปีที่ผ่านมา พร้อมหารือแนวทางการคัดเลือกคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ ชุดใหม่ ณ ห้องประชุมศูนย์เรียนรู้และพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว ตำบลบางหลวง อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท
นายขจร เราประเสริฐ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า โครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ เป็นโครงการที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2559 โดยมอบหมายให้กรมส่งเสริมการเกษตรเป็นหน่วยงานหลักในการประสานงานกับหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ซึ่งเป็นเจ้าของสินค้า สำหรับการดำเนินงานโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ปี 2564 ได้เน้นการพัฒนาการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การบริหารจัดการกลุ่ม การเชื่อมโยงการตลาด ในขณะที่การดำเนินงานในปี 2565 จะเน้นไปที่การพัฒนาด้านลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรสู่ Smart Farmer และความเข้มแข็งของเกษตรกลุ่ม/องค์กรวิสาหกิจชุมชน การทำตลาดและการเชื่อมโยง และต่อยอด ซึ่งปัจจุบันมีแปลงใหญ่รวม 8,319 แปลง เกษตรกรรวม 467,456 ราย พื้นที่รวม 7,647,939 ไร่ สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้มูลค่ารวม 47,275.71 ล้านบาท โดยแบ่งเป็นจากการลดต้นทุนการผลิต 24,854.19 ล้านบาท และจากการเพิ่มผลผลิต 22,421.52 ล้านบาท
สำหรับการรับรองมาตรฐานการผลิตสินค้าเกษตร เกษตรกรแปลงใหญ่ได้รับการรับรองมาตรฐานแล้วรวม 183,647 ราย ประกอบด้วย 1) GAP จำนวน 144,180 ราย 2) เกษตรอินทรีย์ จำนวน 22,060 ราย 3) RSPO (ปาล์มน้ำมัน) จำนวน 3,463 ราย และ 4) อื่น ๆ (เช่น PGS กลุ่มรับรองตนเอง) จำนวน 13,944 ราย รวมทั้งมีการเชื่อมโยงการตลาดของเกษตรกรสมาชิกแปลงใหญ่ จำนวน 9,455 แปลง เช่น Contract Farming การทำ MOU เชื่อมโยงกับผู้ซื้อ ตลาด Modern Trade รวมถึงตลาด Online เช่น Facebook, ไปรษณีย์, Lazada และ 24 Shopping นอกจากนี้ยังมีแปลงใหญ่ผักที่ได้เชื่อมโยงกับ Modern Trade รวม 11 แปลง เช่น กลุ่มบริษัทเทสโก้โลตัส กลุ่มบริษัทเซ็นทรัล จำกัด เครือ BJC กรุ๊ป (Big C) กลุ่มบริษัทแม็คโคร และตลาดออนไลน์กับไปรษณีย์ไทย
ในส่วนผลการดำเนินงานของโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด ณ วันที่ 30 พฤศจิกายน 2564 พบว่า มีกลุ่มแปลงใหญ่ที่แจ้งเข้าร่วมโครงการทั้งสิ้น 3,381 แปลง แบ่งเป็นกรมส่งเสริมการเกษตร 1,065 แปลง กรมการข้าว 2,029 แปลง กรมปศุสัตว์ 109 แปลง กรมประมง 29 แปลง การยางแห่งประเทศไทย 134 แปลง และกรมหม่อนไหม 15 แปลง โดยมีกลุ่มแปลงใหญ่ผ่านการพิจารณาอนุมัติจากคณะกรรมการระดับจังหวัดและโอนเงินให้กับกลุ่มแปลงใหญ่แล้ว 3,379 แปลง คิดเป็นประมาณร้อยละ 99.94 ของจำนวนแปลงที่เข้าร่วมโครงการ วงเงินงบประมาณกว่า 9,363 ล้านบาท และกลุ่มแปลงใหญ่ได้ใช้จ่ายเงินแล้ว 3,243 แปลง คิดเป็นประมาณร้อยละ 95.92 ของจำนวนแปลงที่เข้าร่วมโครงการ วงเงินงบประมาณ 8,643 ล้านบาท คิดเป็นประมาณร้อยละ 92.31 ของเงินงบประมาณที่โอนแล้ว
รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวต่อว่า เนื่องจากคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ชุดปัจจุบันกำลังจะหมดวาระลงในวันที่ 18 ตุลาคม 2565 นี้ จึงจะต้องมีการคัดเลือกคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ชุดใหม่ ซึ่งจะมีวาระการดำรงตำแหน่งระหว่างปี 2565 – 2567 ในทุกระดับ โดยระดับอำเภอ ซึ่งจะคัดเลือกจากประธานแปลงใหญ่ภายในอำเภอ ระดับจังหวัด จะต้องดำเนินการจัดตั้งคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ก่อน จึงมีการเลือกตั้งประธานแปลงใหญ่ระดับจังหวัดได้ โดยสำนักงานเกษตรจังหวัด และสำนักงานเกษตรพื้นที่กรุงเทพมหานครทำหน้าที่ช่วยในการประสานงาน ระดับเขต จะต้องดำเนินการจัดตั้งคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ และมีการเลือกตั้งประธานแปลงใหญ่ระดับเขต โดยมีสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 -6 ทำหน้าที่ประสานงาน และระดับประเทศ ซึ่งสำนักส่งเสริมและจัดการสินค้าเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร จะดำเนินการเลือกตั้งคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ และเลือกตั้งประธานแปลงใหญ่ระดับประเทศ รวมถึงการรวบรวมรายชื่อผู้ที่ได้รับการคัดเลือกให้เป็นคณะกรรมการเครือข่ายแปลงใหญ่ระดับจังหวัด ระดับเขต ระดับประเทศ และที่ปรึกษาคณะกรรมการเครือข่าย แปลงใหญ่ เพื่อจัดทำคำสั่งแต่งตั้งเสนออธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตรเพื่อพิจารณาลงนามแต่งตั้งต่อไป ทั้งนี้คณะกรรมการฯ แต่ละคณะ มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 2 ปี โดยเริ่มและหมดวาระการเป็นคณะกรรมการฯ พร้อมกับคณะกรรมการเครือข่าย ศพก. และกรรมการแต่ละท่านดำรงตำแหน่งได้ไม่เกิน 2 วาระติดต่อกัน
