นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตร ในฐานะกรรมการและเลขานุการคณะกรรมการนโยบายอาสาสมัครเกษตร มีนโยบายเน้นหนักในการสนับสนุนอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) และการพัฒนาภาคีเครือข่ายงานส่งเสริมการเกษตร โดยอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) ถือเป็นบุคคลสำคัญของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำหน้าที่เป็นผู้นำด้านการเกษตร โดยปฏิบัติหน้าที่ร่วมกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรในระดับพื้นที่ทุกภารกิจที่ได้รับมอบหมาย อาทิ ช่วยประชาสัมพันธ์สร้างการรับรู้ข้อมูลโครงการต่าง ๆ สนับสนุนการจัดกิจกรรมให้บริการทางการเกษตร การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ประสานงานระหว่างเกษตรกรกับหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และองค์กรภาคเอกชน ช่วยเหลือเกษตรกรในการแก้ไขปัญหาทางการเกษตรได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม รวดเร็ว ทันเวลา นอกจากนี้ยังสนับสนุนการสำรวจข้อมูลด้านการเกษตร การขึ้นทะเบียนเกษตรกร การจัดทำแผนพัฒนาการเกษตรและสหกรณ์ เพื่อที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จะสามารถดำเนินการให้ความช่วยเหลือและบรรเทาความเดือดร้อนให้แก่พี่น้องเกษตรในแต่ละพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผล อกม. จึงนับเป็นภาคีเครือข่ายที่สำคัญในการพัฒนาและขับเคลื่อนงานในพื้นที่ของกรมส่งเสริมการเกษตร
อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวอีกว่า อาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) เกิดขึ้นตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เมื่อปี 2554 เพื่อทำหน้าที่ประสานเชื่อมโยงการปฏิบัติงานกับอาสาสมัครเกษตร (อกษ.) ทุกประเภทที่มีในหมู่บ้าน รวมทั้งเกษตรกร องค์กรเกษตรกร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดการบูรณาการงานพัฒนาการเกษตรของหมู่บ้าน ได้อย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืนสำหรับกระบวนการคัดเลือก กรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรจังหวัด จะมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่เป็นผู้จัดกระบวนการคัดเลือก โดยให้อาสาสมัครเกษตร (อกษ.) ดำเนินการคัดเลือกเกษตรกรในหมู่บ้านเป็นทุกประเภทที่มีในหมู่บ้านคัดเลือกกันเองได้ตัวแทนอาสาสมัครเกษตร (อกษ.) หมู่บ้านละ 1 คน เพื่อแต่งตั้งให้ทำหน้าที่เป็นอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) มีวาระดำรงตำแหน่งคราวละ 4 ปี โดยปัจจุบันอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) มีบทบาทและภารกิจ ดังนี้ 1) การจัดเก็บ รวบรวม และรายงานข้อมูลพื้นฐานด้านการเกษตร 2) การจัดทำแผนพัฒนาการเกษตรระดับหมู่บ้านร่วมกับคณะกรรมการหมู่บ้าน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 3) การประสานงานในการถ่ายทอดความรู้ และแก้ไขปัญหาด้านการเกษตรและการสหกรณ์ของเกษตรกรในหมู่บ้าน 4) การติดตามสถานการณ์การเกษตรในหมู่บ้าน และรายงานเหตุการณ์ฉุกเฉินต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ 5) การปฏิบัติงานที่เป็นประโยชน์ต่อเกษตรกร และชุมชน หรือตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์หรือหน่วยงานอื่นขอความช่วยเหลือ โดยปัจจุบันกรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินการคัดเลือกและการแต่งตั้งอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) ทั่วประเทศแล้ว จำนวน 74,995 ราย เพื่อปฏิบัติหน้าที่ทดแทน อกม. ชุดเก่า ที่หมดวาระลง เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2566 ที่ผ่านมา มีวาระ 4 ปี ระหว่างปี 2566 – 2570 ซึ่งอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) ชุดที่ผ่านมาได้ปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มกำลังความสามารถในการเป็นผู้ช่วยเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่ และเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเกษตรกรข้างเคียงเป็นอย่างดี
ตัวอย่าง อาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) นางอัญชัน สุขจันทร์ อาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) ประจำหมู่ที่ 1 ตำบลบ้านจารย์ อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ เป็นหนึ่งในบุคคลตัวอย่างที่ได้รับคัดเลือกให้เป็นอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 จนถึงปัจจุบัน ได้ให้ความร่วมมือการปฏิบัติหน้าที่สนับสนุนร่วมกับเจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติงานด้านการเกษตรต่าง ๆ เช่น การขึ้นทะเบียนและปรับปรุงทะเบียนเกษตรกร การสำรวจการเพาะปลูกพืช การสำรวจแหล่งน้ำในไร่นา เพื่อให้เกิดความรวดเร็วในการปฏิบัติงานและอำนวยความสะดวกแก่เจ้าหน้าที่และเกษตรกรในพื้นที่ พร้อมให้คำแนะนำข้อมูลเบื้องต้นด้านการเกษตรแก่เกษตรกรที่ประสบปัญหาในการทำการเกษตร ติดตามและสำรวจแปลงพยากรณ์ เพื่อเฝ้าระวังการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืช อีกทั้งได้จัดทำแปลงเกษตรทฤษฎีใหม่ ภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงในพื้นที่ทำการเกษตรของตนเอง และจัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก. อำเภอสังขะ) เพื่อให้ความรู้ บริการด้านข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตร ทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้านการเกษตรระหว่างเกษตรกรทั้งในและนอกพื้นที่ ซึ่งถือได้ว่าอาสาสมัครเกษตรหมู่บ้าน (อกม.) จึงนับเป็นภาคีเครือข่ายการขับเคลื่อนพัฒนาการส่งเสริมการเกษตรในระดับพื้นที่ได้เป็นอย่างดี
