นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรให้ความสำคัญเรื่องดินและปุ๋ย ซึ่งเป็นปัจจัยพื้นฐานสำคัญในการปลูกพืชให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพดี ด้วยการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินและตามความต้องการของพืช ซึ่งเป็นการให้ปุ๋ยอย่างเหมาะสมในปริมาณที่ไม่มาก หรือน้อยเกินไป ทำให้ต้นพืชมีความแข็งแรงต้านทานต่อการเข้าทำลายของศัตรูพืช เกษตรกรมีต้นทุนการผลิตลดลง ในขณะเดียวกันก็ได้ผลผลิตเพิ่มขึ้น เพื่อให้เกษตรกรเข้าถึงองค์ความรู้และบริการดังกล่าว กรมส่งเสริมการเกษตรจึงได้ริเริ่มจัดตั้งศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) ต้นแบบ ในปลายปี 2557 และในปี 2558 ได้จัดตั้ง ศดปช. ครบทุกอำเภอใน 77 จังหวัด รวมจำนวน 882 ศูนย์ เพื่อเป็นกลไกในการขยายผลการใช้ปุ๋ยที่ถูกต้องเพื่อลดต้นทุนการผลิต
ศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการจัดการดินและการใช้ปุ๋ยของชุมชน ให้บริการตรวจวิเคราะห์ดินด้วยชุดตรวจวิเคราะห์ดินแบบรวดเร็ว (Soil test kit) ให้คำแนะนำการจัดการดินและปุ๋ยเบื้องต้น บริการจัดหาปุ๋ยที่มีคุณภาพในราคาที่เหมาะสมเพื่อให้เกษตรกรใช้ปุ๋ยที่ถูกต้อง โดยมีคณะกรรมการ ศดปช. ซึ่งเป็นเกษตรกร บริหารจัดการกิจกรรมภายในศูนย์ร่วมกัน ในขณะที่เจ้าหน้าที่จะทำหน้าที่เป็นเพียงพี่เลี้ยง ทั้งนี้ เนื่องจาก ศดปช. แต่ละแห่ง มีศักยภาพแตกต่างกัน และเพื่อให้มีการกำหนดแนวทางการพัฒนาให้เหมาะสมกับ ศดปช. แต่ละแห่ง กรมส่งเสริมการเกษตรจึงมีการแบ่งระดับ ศดปช. ออกเป็น 4 ระดับ คือ A+, A, B และ C โดยมีหลักเกณฑ์พิจารณา 5 ด้าน ได้แก่ 1) สถานที่/อุปกรณ์ 2) สมาชิก 3) การถ่ายทอดความรู้ 4) การขยายผล และ 5) การบริการ ซึ่ง ศดปช. ระดับ A+ จะเป็นศูนย์ที่มีความพร้อมครบองค์ประกอบทั้ง 5 ด้าน เช่น มีสถานที่ตั้งศูนย์ สามารถใช้ในการดำเนินกิจกรรมสำคัญอย่างการตรวจวิเคราะห์ดิน การจัดกระบวนการเรียนรู้ การบริการผสมแม่ปุ๋ย มีแปลงเรียนรู้ มีการขยายผลทั้งมีสมาชิกเพิ่มขึ้น และขยายบริการตรวจวิเคราะห์ดินแก่เกษตรกรที่ไม่ใช่สมาชิก มีบริการรวบรวมความต้องการและจัดหาแม่ปุ๋ยให้สมาชิก และมีเงินทุนหมุนเวียน สำหรับ ศดปช. ระดับ A ยังขาดในเรื่องการรวบรวมความต้องการแม่ปุ๋ย และเงินทุนหมุนเวียน ส่วน ศดปช. ระดับ B และ C ที่มีอยู่ไม่มาก ยังขาดในหลายองค์ประกอบ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นศูนย์ที่จัดตั้งขึ้นทดแทน ศดปช. เดิม ที่ล้มเลิกไปด้วยสาเหตุบางประการ ซึ่งเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัดและสำนักงานเกษตรอำเภอ จะคอยกำกับดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อช่วย ศดปช. ระดับ A, B และ C ได้รับการพัฒนาศักยภาพและยกระดับเป็นระดับ A+ ต่อไป
อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวเพิ่มเติมว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้ตั้งเป้าขยายผลการจัดการดินและการใช้ปุ๋ยที่ถูกต้อง ผ่านศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) ไปสู่เกษตรกรแปลงใหญ่ เกษตรกรกลุ่มอื่น ๆ รวมทั้งเร่งตั้งศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) เครือข่าย เพื่อให้ครอบคลุมพื้นที่การเกษตรในประเทศไทยให้มากยิ่งขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้ดินในพื้นที่ของเกษตรกรได้รับการดูแล ลดการใช้ปุ๋ยที่ไม่จำเป็น และลดต้นทุนลงได้ หากเกษตรกรท่านใดสนใจอยากใช้บริการ สามารถติดต่อสอบถามได้ที่สำนักงานเกษตรจังหวัดหรือสำนักงานเกษตรอำเภอใกล้บ้านท่าน
